Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Het kan verkeren! In de verzen, die aan ons bijbelgedeelte uit Mattheüs vooraf gaan, is Petrus het beste jongetje van de klas. Jezus wil graag weten hoe de mensen Hem zien en Hij vraagt Zijn leerlingen: “Wie zeggen de mensen, dat de mensenzoon is?” Johannes de Doper, Elia, Jeremia of één van de andere profeten”, zeggen de discipelen.

Maar jullie dan, wie ben ik volgens jullie? En dan prijst Jezus Simon Bar – Jona ( de zoon van Jona) zalig, als hij zegt: “U bent de Messias, de Zoon van de levende God”. Jezus zegt tegen hem: :“jij bent Petrus, de rots waarop ik mijn kerk zal bouwen”; bekende woorden, waar het ambt van de paus op gebaseerd is.

Een vraag trouwens tussen twee haakjes, die voor ons ook actueel is. Als ik me niet vergis, is de tijd zo langzamerhand voorbij, dat mensen alleen maar afgeven op kerk en geloof. En dit geldt zeker voor de jongere generaties. Omdat ze weinig tot niets op geloofsgebied hebben meegekregen, zijn ze eerder nieuwsgierig en in elk geval niet tegen. En dan kan het zo maar zijn, dat je een vraag gesteld wordt in de trant van “wat heb jij toch met Jezus?” Zo’n vraag: probeer daar maar eens een antwoord op te geven en dan ook nog in woorden, die iemand kan begrijpen, die niet opgegroeid is met de Bijbel, om het wat populair te zeggen: in jip en janneke taal. Niet gemakkelijk, maar wel de moeite waard, want we willen toch graag dat ons geloof en vertrouwen doorgegeven wordt? Om al vast wat te oefenen zouden we er een nieuwe rubriek in “ Kompas” kunnen beginnen: “Wat hebt u met Jezus?”.

Terug naar Petrus. In de verzen, die wij zonet gehoord hebben, is er weinig van zijn glansrol meer over. Hoe komt dat? Omdat Jezus uit gaat leggen wat het betekent om Messias te zijn. In die tijd leefden er allerlei gedachten over de te verwachten messias. Voor sommigen was hij Elia die terug op aarde keerde, voor anderen een zachtmoedige op een ezel rijdende koning. Maar het meest populair, als je dit zo mag zeggen, was de gedachte dat de Messias een soort nationale bevrijder zou zijn, die met het zwaard in de hand de Romeinen verjaagt. We weten niet waar Petrus aan dacht bij “messias”, maar één ding staat wel vast: alle alarmbellen gaan bij hem af, als hij Jezus hoort zeggen, dat Hij naar Jeruzalem “moet” gaan en veel lijden door toedoen van de oudsten, de hogepriesters en de schrift geleerden, dat Hij gedood zal worden, maar op de derde dag uit de dood zal worden opgewekt. Petrus tekent protest aan. Waarom moet dit, hoor je hem denken en zeggen? Waarom blijft Jezus niet gewoon veilig in de omgeving van Caesarea Filippi, ver van Jeruzalem, ver van Zijn vijanden? Waarom zou je het gevaar opzoeken? In mijn ogen allemaal heel logische vragen. Petrus gebruikt zware woorden en zegt over dit lijden: “God verhoede het, Heer. Dat zal u zeker niet gebeuren”. Hij kan er niet bij: diezelfde Jezus, die hij net Christus, de Zoon van de levende God noemde. Zou Hij moeten lijden?

Maar Jezus denkt hier heel anders over. “ Ga terug achter mij Satan”, zegt Hij. Diezelfde Petrus, wordt nu Satan genoemd: de verpersoonlijking van diegene die in de bijbel tweespalt probeert aan te brengen tussen de gelovige en haar of zijn God. Zo wordt Petrus van een rots voor Jezus een steen des aanstoots, een struikelblok zouden wij zeggen. Petrus wordt door Jezus Simon bar Jona genoemd, Simon zoon van Jona. En dat doet je denken aan die merkwaardige figuur Jona in het O.T. Hij loopt weg van wat hij moet doen, als hij te horen krijgt dat hij de stad Ninevé de wacht moet aanzeggen. Maar God grijpt hem in zijn kladden: Hij wil deze wegloopprofeet toch gebruiken. Petrus lijkt wel een beetje op hem. Eerst volop ja zeggen, maar als hij merkt dat de manier van leven niet één grote triomftocht is, zegt hij nee. Maar ook hij wordt door Jezus niet losgelaten.

Met mensen als Jona en Petrus: geen standvastige gelovigen uit één stuk maar twijfelaars, loochenaars en weglopers durft God het aan. Ondanks al hun fouten heeft God vertrouwen in ze. En dat geeft de burger moed: daarom ben ik alleen hier al blij om met figuren als Petrus en Jona in de bijbel. Ze maken de bijbel zo menselijk; de mensen die je er in tegenkomt zijn geen supergelovigen. Hun twijfels, angsten en reserves zijn niet anders dan die van ons. Petrus wil gewoon, dat de Messias, de Zoon van de levende God blijft leven. Zo brengt hij Jezus in de verzoeking – net als eens in de woestijn de satan zelf – om Zijn leven te redden door aan Zijn opdracht uit de hemel ontrouw te worden. Ook nu geeft Jezus niet toe. “Ga weg, achter Mij!”. Hij stuurt Petrus niet weg, maar terug naar de plaats waar hij hoort: achter Jezus aan. Als je zijn volgeling wilt proberen te zijn, zit er niets anders op: achter Hem aan. Dan gaat Jezus verder uitwerken, wat dit betekent en dan vallen er woorden, die ons niet blij maken. Zeker niet in een tijd als de onze, waarbij woorden als zelfontplooiing, autonomie en zelfverwerkelijking hoog scoren.

Neem het woord zelfverloochening. Dan denk je niet aan iets moois, maar aan iets waar je weinig mee te maken wil hebben of af moet leren. Of je denkt aan die vrouw die jarenlang door haar man geschoffeerd is en toch bij hem bleef en zichzelf voorhield - en het misschien ook voorgehouden kreeg - dat dat een offer was dat ze moest brengen. Zelfverloochening: iemand, die dat te veel doet, moet nodig een assertiviteitstraining volgen, vindt u ook niet? Zelfverloochening: een woord van vroeger, waar we niet naar terug verlangen. En dat kan ik me goed voorstellen. De meesten van ons hebben er al zo ontzettend veel moeite mee om gehoord te worden, om staande te blijven, om iemand te worden. We willen zo graag iemand zijn, we willen onszelf zijn. We willen ontdekken wie we zijn en we willen ontplooien wie we zijn. Want zo kan je gelukkig worden en wie wil dat nu niet? Ik geef toe, ik overdrijf misschien een beetje, maar de associaties, die ik zonet noemde, zitten die er zo ver naast? Maar het woord van Jezus snijdt daar doorheen. Het evangelie doet hier pijn. Het doet echt pijn, dat vlak je niet weg, dat is echt zo. Al die dingen die we doen om gehoord en gezien te worden, om gelukkig te worden, om te groeien of ik weet niet wat die moet je ook vooral doen. En er zijn momenten in je leven dat je meer dan iets dat nodig hebt. Nu ben ik aan de beurt. Maar het evangelie is een stem die hier tegenin gaat. Het evangelie weet ook nog van iets anders. Van een weg gaan waarop ook zelfverlies voorkomt. Voor een keuze waarin ook opoffering voorkomt.

Petrus wil niet dat Jezus lijdt. Als Jezus zijn lijden ter sprake brengt, pakt hij hem beet. Dat beetpakken van Petrus dat is zo veel zeggend. Het is een gebaar van: hier, blijf bij mij. Het is een gebaar van macht willen uitoefenen en van controle. Maar jezelf verloochenen is nu juist voor een deel die controle uit handen geven. Het is voor een deel nu juist het pad verlaten waarin jezelf zoals je bent in het middelpunt staat. Het is een andere weg opgaan en daarin veranderd worden. Neem je kruis op. Wij zeggen wel tegen elkaar. God aanvaard ons wie we ook zijn. En wat en wie we ook zijn, we mogen met ons hele hebben en houden naar God toe komen en Hij zal ons vrijspreken en recht doen. Maar er zit bij God ook een kant van niet aanvaarden. Van nog anders willen, van een mens uitdagen en oproepen zijn weg te gaan en te aanvaarden dat daarop ook onaangename dingen voorkomen, maar tegelijk er op vertrouwen dat je die weg niet alleen hoeft te gaan. Geloof is niet alleen een steuntje in de rug, maar soms eerder een duw in de richting van voor ons gevoel de afgrond. En soms gaan we over de rand heen en als we denken in een vrije val beland te zijn, worden we opgevangen.

Lied 941 dat we zonet gehoord hebben verwoordt dit heel mooi. We worden op ongewende paden gebracht, er vaart een bepaalde onrust in ons, is dat dan genade? Al het oude en vertrouwde kunnen we kwijt raken, we kunnen een vreemdeling voor onszelf worden en je vraagt je af mag ik mezelf wel behouden? Vers 4 is te mooi om niet letterlijk voor te lezen: “Spreek Gij dan in mijn hart en zeg, dat het zo goed is, dat die weg ook door uw Zoon gegaan is, en dat Uw land naar alle kant niet ver bij mij vandaan is”.

Eigenlijk komt het er op neer, dat we iets in ons hebben van Abraham; hij wordt niet voor niets de vader van alle gelovigen genoemd. Hij ging ons voor en is op weg gegaan en hoe vaak zal hij niet gedacht hebben: ‘waar kom ik terecht?’ maar hij ging toch vertrouwend op Gods stem en beloften.

In de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

Amen