Het is eigenlijk best vreemd. Aan de ene kant heeft de Corona- pandemie ons duidelijk gemaakt hoe we wereldwijd met elkaar verbonden zijn. Problemen op een andere plek ontstaan, kunnen zomaar ook ons probleem en onze zorg worden. Kort daarna werden de nieuwsberichten vooral gevuld met de zorgen in ons land: hoe we ons moesten beveiligen, hoe we de groeiende groep patiënten de nodige zorg konden geven…Het nieuws over de wereld om ons heen werd naar de marge gedrukt. Misschien werkt dat ook wel zo: hoe groter je eigen zorgen, hoe meer je geneigd bent niet te ver te kijken.

Thema van de dienst van vanmorgen is “grenzen over”. Dat past wel mooi na Pinksteren. Met dat feest hadden we toch gehoord van die Geest die grenzen over ging? En over de leerlingen in die bovenzaal die door de Geest in staat werden gesteld om alle aanwezige taalgrenzen over te gaan?

Het thema “grenzen over” is er ook één uit onze weerbarstige werkelijkheid. Uit die wereld waar mensen noodgedwongen grenzen over trekken. Op de vlucht vanwege oorlog, op de vlucht omdat het in hun land geen leven meer is. Dat probleem vraagt wereldwijd om oplossingen. Alleen al om de allerergste nood te lenigen. Maar op langere termijn ook in de sfeer van: een toekomst en een thuis vinden voor mensen in nood. Zij trekken grenzen over, voor zover dat al lukt. Maar zijn er ook anderen die hen tegemoet trekken? Mensen die grenzen overgaan om hen in hun nood tegemoet te komen? Waar het om vluchtelingen gaat kruipen we snel weg achter eigen grenzen.

Het is Pinksteren geweest. Maar voor wie is het evangelie bedoeld? We horen in Handelingen, zo kort nog na pinksteren, hoe er voor Petrus een behoorlijke barrière is om een boodschap te hebben aan mensen buiten een overzichtelijke joods- christelijke kring. Het wordt ons verteld in een prachtig gecomponeerd parallel- verhaal.

We horen over Cornelius. Een Centurion van “de italiaanse cohort”. Een groep italiaanse soldaten, die mogelijk met hun dienstplicht hun vrijheid terug konden verdienen. Er is met Cornelius iets bijzonders aan de hand. Er staat dat hij een “godvrezend” man is. Met dat woord wordt iemand bedoeld, die geïnteresseerd is geraakt in het joodse geloof en daar ook naar wil leven. “Godvrezenden” konden niet echt tot de synagoge toetreden: ze waren onbesneden. Maar langs de zijlijn konden ze zeker betrokken zijn. We horen hoe Cornelius ook trouw de religieuze plichten deed, die bij een “godvrezende” hoorden. Aalmoezen geven en geregeld gebed.

Cornelius woont in Caesarea: een door Herodes Antipas aangelegde havenstad naar Romeins model. Alles ademt de contacten met de wijde wereld. En Cornelius is iemand uit die wijde wereld, met een verlangen.

Cornelius krijgt een visioen. Een engel spreekt hem aan. Er is schrik, zoals altijd bij zo’n verschijning. Het is niet gewoon als de hemel even de aarde raakt. “Wat is er, Heer”, vraagt Cornelius. Opnieuw worden zijn gebeden en aalmoezen genoemd. En het is of zijn gebed wordt verhoord, nog voor hij het zelf uitsprak. In contact te mogen komen met iemand die een boodschap aan hem heeft in zijn zoeken naar houvast.
Cornelius heeft een engel gezien. Hij krijgt de opdracht drie getuigen daarvan naar Petrus te sturen: want naar de joodse regel: “bij een getuigenis van twee of drie zal een zaak vaststaan”. Twee huisgenoten, waarvan we al hebben gehoord dat ze met Cornelius op één lijn zitten. “Cornelius was een vroom man, net als zijn huisgenoten”. “En een vrome soldaat”.

En terwijl van de kant van Cornelius, vanuit dat Caesarea aan de zee, een verbinding wordt gezocht, hebben we al gehoord waar Petrus zich bevindt. In Joppe. In een huis bij een leerlooier, die ook al Simon heet. En die natuurlijk aan de zee woont. Voor leerlooien heb je veel water nodig. Of wordt met dat benadrukken van deze plaats aan de zee ook iets anders gezegd? Daar heb je de romeinse centurio Cornelius van over zee, van ver weg. Hoe ver weg reikt de blik van Petrus daar in Joppe aan de zee? Staat die wereld van daarbuiten op zijn netvlies?

Precies daarover gaat het in wat er dan volgt. Een visioen. Boven op het platte dak van de woning waar Petrus verblijft. “Omstreeks het negende uur ging Petrus het dak op om daar te bidden”. En ook hij krijgt bij zijn gebed een visioen. Een visioen dat alles te maken heeft met zijn gevoel op dat moment: …”hij kreeg honger en wilde iets eten”. Een soort groot tafelkleed, dat lijkt aan vier hoeken gedragen te worden, wordt uit de hemel neergelaten. Hij ziet daarop alle lopende en kruipende dieren op aarde”. En hij hoort een stem: “Ga je gang, Petrus, slacht en eet”. Dat raakt voor Petrus aan een duidelijke grens. “Ik heb nog nooit iets onreins gegeten”. Nog twee keer hoort hij de goddelijke stem. Dan verdwijnt het visioen en blijft hij in verwarring achter.

Dan komen de verhalen bij elkaar. De Geest fluistert Petrus in, dat er drie mannen voor hem gekomen zijn. Hij moet zonder aarzelen met ze meegaan. Want er zal reden zijn om te aarzelen. Moet hij een boodschap hebben aan een vreemdeling? Een romein, een centurio?

Al snel wordt hem duidelijk: hier is van twee kanten een verbinding gemaakt. Zoals de boog van een brug vroeger van twee kanten werd gebouwd. Tot er een boog was met draagkracht. De mannen vertellen over het gezicht van Cornelius. En Petrus heeft zijn eigen visioen nog maar net achter zich. “Wat God rein verklaard heeft, moet jij niet als verwerpelijk beschouwen”.

Petrus moet grenzen over. Het goede nieuws waar hij zelf in mag delen, moet de zee over gaan, die ander tegemoet. Die ander die jou vreemd is. Petrus roept later dit hoofdstuk: “nu begrijp ik pas goed, dat God geen onderscheid maakt tussen mensen”. Er is iemand die wacht op goed nieuws dat hem verder helpt. Het was voor Petrus niet vanzelfsprekend die beweging naar de vreemde ander te maken. Is het voor ons anders? …

Er zijn wereldwijd zoveel vluchtelingen, dat we ons er nauwelijks een voorstelling van kunnen maken. Zij zijn grenzen overgetrokken. Hebben vaak hun leven gewaagd. Om iets voor hen te betekenen zullen ook wij grenzen moeten overtrekken. Door aandacht voor hen te hebben en aandacht voor hen te vragen. Om hen tegemoet te gaan, op te komen voor het lot van de meest kwetsbaren, het gebrek aan toekomst van kinderen.

In het evangelie horen we hoe Jezus zijn leerlingen oproept tot gebed in het licht van de taak waar ze voor staan. “Uitgeput en hulpeloos. Schapen zonder herder”. Met die kracht waar ze om bidden, mogen ze daarna invulling geven aan hun roeping. “hij gaf hun macht de onreine geesten uit te drijven en iedere ziekte en kwaal te genezen”. Het lijkt haast grenzeloos. Zou die Geest ook ons over grenzen kunnen helpen naar onze naasten in nood? Waar liggen onze grenzen, waar is onze blik beperkt?

AMEN